Doelstelling
Het bevorderen en verspreiden van feministische kennis, met een accent op historische kennis en kritische reflectie op cultuur en wetenschap, vanuit een intersectioneel / inclusief perspectief.
Wat doet het Feministisch Cultuurfonds Gender&wetenschap?
Het fonds beoogt in de komende tien jaar door middel van de volgende activiteiten invulling te geven aan de doelstelling:
- De instelling van een tweejaarlijkse dissertatieprijs (5.000 euro) die wordt toegekend op basis van de inhoud van het proefschrift en een aangeleverd disseminatieplan dat met de prijs kan worden uitgevoerd. In oktober 2023 zal de prijs voor het eerst uitgereikt worden aan één van de dissertaties die vóór 1 april 2023 ingezonden zijn. Download reglement. Download persbericht NL/ENG.
- De instelling van een tweejaarlijkse prijs (7.500 euro) voor een feministisch dan wel gendersensitief publieksproduct (een boek, een biografie, een historische, letterkundige of cultuuranalytische studie, tentoonstelling of documentaire (uit te reiken tijdens een tweejaarlijkse genderstudies symposium, zie onder 3; eerste uitreiking zal plaatsvinden in 2023).
- De organisatie van een tweejaarlijks landelijk symposium (10.000 euro) op het gebied van genderstudies door de Nederlandse Onderzoekschool Genderstudies (NOG). Tijdens het symposium zullen de twee bovengenoemde prijzen worden uitgereikt.
- De organisatie van een vijfjaarlijks (internationaal) symposium (10.000 euro) op het gebied van gendergeschiedenis.
- Een jaarlijkse subsidie aan drie periodieken (à 2500 euro ieder) op het gebied van genderstudies en gendergeschiedenis: Historica, Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis en Tijdschrift voor Genderstudies
Voor de verschillende activiteiten zal het fonds samenwerking zoeken met diverse instellingen en organisaties, zoals de Nederlandse Onderzoekschool Genderstudies (NOG), de Vereniging voor Gendergeschiedenis (VVG), Atria - Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis, IHLIA LGBT Heritage, de Black Archives, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) en relevante andere instellingen.
Waarom dit fonds?
In de context van het feminisme van de jaren zeventig ontdekten vrouwen de ernst en de reikwijdte van gender, de manier waarop mannen tot mannen en vrouwen tot vrouwen worden gemaakt in een dominant cultureel denkkader waarin mannen/mannelijkheid fungeren als standaard en vrouwen als de afwijking daarvan.
Daarom kwamen vrouwen in de standaard wetenschappelijke geschiedschrijving niet, of alleen als afwijking van het mannelijke of uitzondering op het vrouwelijke voor. In de economie was alleen aandacht voor betaalde (mannen)arbeid, en medische kennis was voornamelijk gebaseerd op onderzoek naar mannenlichamen. Het meeste onderzoek tot dan toe was ook verricht door mannen die de macht hadden om de onderzoeksagenda te bepalen en definities te geven. Bewust en onbewust bevestigden zij met hun ‘Definitionsmacht’ ook weer het heersende denken over gender.
Sindsdien hebben feministische wetenschappers, journalisten en columnisten, en beleidsmakers veel werk verzet op het gebied van de ontwikkeling en verspreiding van kennis over de werking van gender in menselijke verhoudingen via tekst, beeld, audio-visuele (sociale) media en performativiteit. Toch is er alle reden om meer aandacht te vragen voor dit onderzoek en deze kennis om ook echte verandering te kunnen bewerkstelligen. In de hedendaagse samenleving blijkt nog steeds veel meer waarde te worden gehecht aan mannen en hun activiteiten en uitspraken in heden en verleden, dan aan vrouwen. Voorbeelden zijn er te over: zo bleek in het voorjaar van 2021 dat de vrouwelijke ministers in het kabinetsberaad minder de kans hadden dan mannen om hun zegje te doen, of dat de vrouwelijke lijstaanvoerders in de publieke media minder aandacht kregen van de journalisten, terwijl zij op sociale media werden geconfronteerd met omvangrijk seksisme. En om nog even terug te gaan naar de geschiedenis: in de schoolboeken en andere educatieve materialen voor het basis- en voortgezet onderwijs komen vrouwen anno 2021 nog steeds weinig voor, en als zij wel voorkomen is dat vaak nog op stereotype wijze of als uitzondering op de regel.
Activiteiten van het Feministisch Cultuurfonds Gender&wetenschap
Het Feministisch Cultuurfonds Gender&wetenschap wil de zichtbaarheid van en erkenning voor de kennis van gender in wetenschap, cultuur en samenleving vergroten. Speciale aandacht verdient daarbij het intersectionele karakter van gender, oftewel de kruising van gender met andere categorieën van verschil (die vaak leiden tot ongelijkheid) zoals etniciteit, ras, klasse, seksualiteit, religie.
Het fonds zet hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek en publieksgerichte cultuurproducten op dit gebied in de schijnwerpers door middel van prijzen, spraakmakende (internationale) symposia, publiekslezingen, digitale middelen en ondersteuning van publicaties. Daarnaast wil het fonds uitwisseling van deze kennis nationaal en internationaal bevorderen. Het fonds zoekt daartoe samenwerking met diverse wetenschappelijke en maatschappelijke organisaties van de feministische marge tot de wetenschappelijke mainstream. Het fonds bepaalt zelf de activiteiten, er kunnen geen aanvragen worden gedaan.
Over het fonds
Het Feministisch Cultuurfonds Gender&wetenschap is op 4 november 2020 te Groningen opgericht bij Lambeck Harms Notarissen te Groningen. Het initiatief voor het fonds werd genomen door Prof. dr. em. C.W. (Mineke) Bosch en de vormgeving kwam tot stand in samenspraak met (beoogde) adviseurs en bestuursleden. Het beginkapitaal van het fonds komt uit de nalatenschap van S. (Sytske) Schreuder (1942-2020). Daarnaast zijn voor een periode van tien jaar enkele jaarlijkse donaties toegezegd.
Het Feministisch Cultuurfonds Gender&wetenschap is door de Belastingdienst erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). De door de belastingdienst vereiste financiële gegevens zijn te vinden onderaan deze pagina.
Donateurs mogen hun giften aftrekken van de inkomstenbelasting. U kunt uw gift overmaken op IBAN NL06 TRIO 0320 2131 29. Bij een in een overeenkomst vastgelegde periodieke gift gelden geen drempels.
Bestuur
Prof. dr. em. C.W. (Mineke) Bosch (voorzitter)
Dr. M.H. (Marijke) Huisman (secretaris)
Drs. L.W. (Leontine) Bijleveld (penningmeester)
Dr. A.J.C. (Tanny) Dobbelaar
Drs. M. (Marjolein) Nieboer
Prof. dr. C.G. (Catrien) Santing
Adviesraad
Prof. dr. R.L. (Rosemarie) Buikema
Prof. dr. em. M.C.R. (Maria) Grever
Drs. A.J. (Dineke) Stam
Prof. dr. K. (Kathrin) Thiele
Prof. dr. K.J. (Kaat) Wils
Alle bestuursleden en leden van de adviesraad verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd.